પ્રવાસીઓ રેલવેની રિઝર્વેશન સિસ્ટમથી ટિકિટ બુક કરાવી શકશે

૧૫૧ રૂટ પર ખાનગી ટ્રેન દોડાવાની તૈયારી

ટ્રેનનું ભાડું ખાનગી ઓપરેટર્સ નક્કી કરશે, ટ્રેનનું મેઈન્ટેનન્સ ઓપરેટર કરશે ડ્રાઇવર-ગાર્ડ રેલવેના રહેશે : ટ્રેન ચલાવનારી કંપનીઓ રેલવેને પૈસા આપશે

(સંપૂર્ણ સમાચાર સેવા) નવી દિલ્હી, તા. ૮

ભારતીય રેલવેએ ૧૦૦ અતિ વ્યસ્ત રૂટ્સ પર ખાનગી ટ્રેનો ચલાવવાની પ્રક્રિયા શરુ કરી છે. કંપનીઓ માટે નિયમો નક્કી કરવામાં આવી રહ્યા છે. આવક વહેંચણી પ્રક્રિયા નક્કી કરવામાં આવી રહી છે. બોલીમાં કોણ સંભવિત બિડરો હોઈ શકે તેના માટે દરખાસ્તો તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે. આ સાથે, આ ટ્રેનોનું સંચાલન કેવી રીતે કરવામાં આવશે, તે અંગે પણ ચર્ચા છે, ડ્રાઇવરો અને ગાર્ડ કંપનીઓનાં કર્મચારી હશે અથવા તેઓ રેલવેમાંથી હશે અને બદલામાં ટ્રેન ચલાવનારી કંપનીઓ રેલવેને પૈસા આપશે. પરંતુ, મુસાફરો માટે સૌથી અગત્યની બાબત એ છે કે તેની ટિકિટ ક્યાંથી મેળવવી અને તેના ભાવ કોણ નિર્ધારિત કરશે. હમણાં સુધી રેલવે તરફથી સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે કે આ ટ્રેનોમાં ટિકિટ બુક કરાવવા માટે રેલવેની ટિકિટ બુકિંગ સિસ્ટમનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે, પરંતુ ભાડા નક્કી કરવા માટેની છૂટ કંપનીઓને આપવામાં આવી છે. મુસાફરો આરક્ષણ પ્રણાલી દ્વારા ખાનગી ટ્રેનમાં ટિકિટ બુક કરાવી શકશે. કંપનીઓ ટ્રેનોના ભાડાનો નિર્ણય લેશે, ભારતીય રેલવે કંપનીઓને ખાનગી ટ્રેનોનું ભાડુ નક્કી કરવાની સ્વતંત્રતા મળશે. અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે, દેશના ૧૦૦ વિશેષ રૂટો પર ૧૫૧ ખાનગી ટ્રેનો ચલાવવાની તૈયારી શરૂ કરી દેવામાં આવી છે, જે પબ્લિક-ખાનગી ભાગીદારીના મોડેલ પર દોડશે. એટલું જ નહીં, આ ખાનગી કંપનીઓ ભારતીય રેલવેની હાલની મુસાફરો આરક્ષણ પ્રણાલીનો ઉપયોગ ટિકિટ બુકિંગ માટે કરશે, એટલે કે આ કંપનીઓ માટે જ આ ટ્રેનો માટે ભાડા નક્કી કરવાનો અધિકાર રહેશે, પરંતુ મુસાફરો રેલવેના હાલના નેટવર્ક પર તેમની ટિકિટ બુક કરાવી શકશે. જો કે, ભારતીય રેલવે અને ખાનગી કંપનીઓ વચ્ચેની આવક વહેંચણી અંગે કેવી ચર્ચા કરવામાં આવશે તે બાબતે વાત ચાલી રહી છે. આ માહિતી પ્રોજેક્ટ ઇન્ફર્મેશન મેમોરેન્ડમ ડોક્યુમેન્ટમાંથી બહાર આવી છે, જે સંભવિત કંપનીઓને આ ટ્રેનોના સંચાલન અંગેની માહિતી આપવા માટે તૈયાર કરવામાં આવી છે. રેલવે ખાનગી ટ્રેનોમાં ભેદભાવ નહીં કરે. પીઆઈએમડી મુજબ રેલવે આ ટ્રેનોના સંચાલનમાં ભેદભાવ કરશે નહીં. ઉદાહરણ તરીકે, આ જ ટ્રેનોને એક જ સમયે એક જ પ્રારંભિક સ્ટેશનથી પ્રસ્થાન કર્યા પછી, કોઈ અન્ય ટ્રેન ૬૦ મિનિટમાં તે જ રૂટ પર સમાન સ્ટેશન માટે રવાના નહીં થાય. જો કે, જો આ ટ્રેનો છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં ૮૦ ટકા બેઠકોની ક્ષમતાનો ઉપયોગ કરવાનું ચાલુ રહેશ તો આવા કોઈ પ્રતિબંધ લાગુ થશે નહીં. અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે આ ૧૫૧ વધારાની ખાનગી ટ્રેનો વ્યસ્ત રૂટ્સ પર દોડશે, જેની પ્રતીક્ષા યાદી મુસાફરોથી ભરપુર હોય છે. સ્પષ્ટ છે કે ખાનગી કંપનીઓ દ્વારા ટ્રેનોના પ્રવેશ પછી વધુ સારી તકનીક, વધુ સારી ગુણવત્તા, સારી સુવિધાઓ અને ઓછા સમયમાં મુસાફરી પૂર્ણ થવાની સંભાવના વધી જશે. ભારતીય રેલવે આ પ્રોજેક્ટમાં સામેલ કંપનીઓને ૩૫ વર્ષની છૂટ આપશે. રેલવેના સંસાધનોના ઉપયોગ માટે આવકનું વિભાજન કરવામાં આવશે, ખાનગી કંપનીઓએ પરિવહન ખર્ચના રૂપમાં ભારતીય રેલવેને એક નિશ્ચિત રકમ ચૂકવવાની રહેશે, જે ઊર્જાની વપરાશના હિસાબે પણ ચૂકવણી કરવી પડશે. જ્યારે કુલ આવકનો હિસ્સો બિડિંગ પ્રક્રિયા દ્વારા નક્કી કરવામાં આવશે. કુલ આવકમાં મુસાફરો દ્વારા લેવામાં આવતી દરેક સેવાઓ માટે એકત્ર કરવામાં આવેલી રકમનો સમાવેશ કરવામાં આવશે. જેમ કે ટ્રેનોનું ભાડુ, ઇચ્છિત સીટ, સામાન, માલસામાનની રકમ, કેટરિંગ, બેડ રોલ, વાઈ-ફાઇ વગેરે. ડ્રાઇવરો અને ગાર્ડ ભારતીય રેલવેના હશે, આ ખાનગી ટ્રેનોના ખાનગી કંપનીઓ પાસે ટ્રેનોની જાળવણીની જવાબદારી રહેશે. રેલવે તેમને ટ્રેનોના જાળવણી માટે જગ્યા પૂરી પાડશે, જેથી તેઓ તેમની જરૂરિયાત મુજબ જાળવણી ડેપોને પણ અપગ્રેડ કરી શકે. પીઆઈએમડી મુજબ, “આ કંપનીઓ ટ્રેનોના સંચાલનમાં તેમની માનવશક્તિ, સાધનો અને છોડ લગાવશે જેથી તેઓ તેમની જાળવણીની જવાબદારીઓ નિભાવી શકે. ગયા અઠવાડિયે જ રેલવેએ ૧૫૧ આધુનિક પેસેન્જર ટ્રેનોના સંચાલન માટે બોલી લગાવતી કંપનીઓની પસંદગી માટે દરખાસ્તોને આમંત્રણ આપ્યું હતું. રેલવે બોર્ડના અધ્યક્ષ વિનોદકુમાર યાદવે કહ્યું હતું કે, આ માટેની નાણાકીય બિડ આવતા વર્ષે ફેબ્રુઆરી-માર્ચ સુધીમાં ખુલી જશે અને એપ્રિલ ૨૦૨૩ થી આ ટ્રેનો દોડવા માંડશે.
રેલવેના આ આધુનિક રેલવે પ્રોજેક્ટમાં રૂપિયા ૩૦,૦૦૦ કરોડના ખાનગી રોકાણનો અંદાજ છે. આ ખાનગી ટ્રેનો ૧૨ ક્લસ્ટરોમાં દોડશે, જેમાં બેંગ્લોર, ચંદીગઢ, જયપુર, દિલ્હી, મુંબઇ, પટના, પ્રયાગરાજ, સિકંદરાબાદ, હાવડા અને ચેન્નાઈનો સમાવેશ થાય છે.